Ahkamul-Kuran Hadislere Ahkam Tefsiri - Imam Tahavi (3 Cilt)

Açiklama: Bismillahirrahmânirrahîm. Yüce Allah'a hamd, Rasûlü'ne, sahâbe-i kiram'a, Islâm ilim ve medeniyetinin kutlu temsilcileri âlimlere ve kiyamete dek onlari samimiyetle takip edecek olanlara salât ve selam olsun... Bilindigi gibi çeviri faaliyeti, bir dilin zenginligi oranindaki ifade imkân ve ihtimallerini diger bir dille karsilayabilme gayretidir. Çeviriye konu olan eserin ait oldugu ilmî disiplin, yazildigi dönemin terminolojisi, yazarinin üslubu ve müstensihler tarafindan kopyalanmasi sürecinde el yazmasi nüshanin geçirdigi degisiklik gibi faktörler dikkate alindiginda daha büyük bir gayret göstermek gerektigi açiktir. Özellikle de söz konusu eser -simdiye kadar bilinen- tek bir nüshadan ibaret ise durumun ciddiyeti daha net bir biçimde anlasilacaktir. Iste Tahâvî'nin Ahkûmu 'l-Kur an adli eseri bu nitelikte bir eserdir ve biz bu mülahazalar çerçevesinde eseri Türkçe'ye kazandirmaya ve okuyucunun istifadesine sunmaya çalistik. Dogrusu, ise baslarken tahkik edilmis olmasi hasebiyle çevirisinin zor olmayacagini düsündügümüz eser, özellikle müstensihten kaynaklanan hatalarin yogunlugu nedeniyle tahminimizin ötesinde zahmetli ve yorucu olmustur. Bu noktada gösterdigimiz çabaya ragmen "kusursuz kul olmaz" düsturunca hatalarin kaçinilmaz oldugunun farkindayiz. Bu sebeple bu hususta bizi yapici tenkitleriyle uyaracak kardeslerimize simdiden sükran borçluyuz. Allah cümlemizi razi olacagi islere muvaffak kilsin ve dogru yolda oldugumuz müddetçe islerimizi kolaylastirsin, bizlerden yardimini esirgemesin. Bu noktada eserin çevirisiyle ilgili olarak su noktalara deginmenin yararli olacagi kanaatindeyiz:

1. Daha Önce de belirttigimiz gibi eser. bugüne kadar bilinen tek yazma nüsha esas alinarak basilmistir. Üstelik tam degildir, bazi ciltleri kayiptir. Bu el yazmasi tek nüsha, matbu olarak iki cilt hâlinde Dr. Sadettin Ünal tarafindan nesredilmistir. Çeviride, bu metni ve bu eserdeki rivayet numaralarini esas aldik. 2. Ancak bu metnin tek yazma nüshaya dayali olmasi bir takim zaaflari da beraberinde getirmistir. Nitekim bazi cümleler üzerinde çokça durmamiza ragmen bir takim kelimelerin düsmüs olmasi sebebiyle çeviride zorluk çektigimizi Ifade etmeliyiz. Bu çerçevede konunun akisina uygun oldugunu düsündügümüz ilaveleri ve anlam veremedigimiz cümleleri dipnotlarda belirttik. 3. Öte yandan bazi kelime ve cümlelerin, özellikle de rivayetlerdeki ravi isimlerinin okunusu ile ilgili olarak süphelendigimiz yerlerde sik sik eserin el yazma nüshasinin kayitli oldugu CD'ye de müracaat ettigimiz için, bazi hatalarin yazma nüshayi Istinsah eden müstensihten, bazilarinin da eseri nesreden muhakkiktan kaynaklandigini tespit ettik ve bunlari da dipnotta açikladik. 4. Gerekli yerlerde, Tahâvî'nin Serhu meâni'l-âsâr ve Serhu müskilil asar gibi diger eserlerinde geçen ayni konuyla ilgili açiklamalarindan yararlandik. Bazen de Serahsî'nin el-Mebsûl'u gibi Hanefi fakihlerin eserlerinden hareketle ilgili cümlelere anlam vermeye çalistik. 5. Hadislerin tahricinde, Kütüb-i Tis'a için Concordance'in yöntemini benimsedik. Buna göre Buharî'nin Sahihi Ebû Dâvûd, Tirmizî, Ibn Mâce ve Nesâî'nin Sünen'leri için kitap ismi ve bab numarasi; Müslim'in Sahih'i ve Mâlik'in Muvatta'i için kitap ismi ve kitap içindeki hadis numarasi; Ahmed b. Hanbel'in Müsned'i içinse cilt ve sayfa numarasi verdik. Kütüb-i Tîs 'a disindaki diger kaynaklarda ise genel olarak cilt ve sayfa numarasi vermeyi tercih ettik. Gerekli oldugu yerlerde hadislerin lafizlarina dair açiklama ve farkliliklara da dipnotlarda degindik. 6. Eserdeki rivayetlerde yanlis yazilmis ravi isimlerinin düzeltilmesinde yukaridaki kaynaklarin yani sira biyografi eserlerine de basvurmakla birlikte, dogrulugunu test etme kolayligindan dolayi ve dipnotlarla eserin uzamamasi için çogu zaman kaynaklari tek tek zikretmekten kaçindik. 7. Rivayetlerin sened kismini. Arapça'daki teknik kavramlarla degil, daha çok okuyucunun anlayabilecegi ifadelerle tercüme etmeye gayret ettik. Ayrica gerekmedikçe senedin tamamini çevirmedik. 8. Rivayetlerin Arapça metinlerini verirken, eserin yazma veya basili nüshalarinda tespit ettigimiz yazim ve harekeleme hatalarinin düzeltilmis olmasina dikkat ettik. Bu husustaki açiklamalari ise tercümenin ilgili kisimlarinin dipnotlarinda yaptik. 9. Eserde geçen teknik bir takim kavramlarin açiklamalarini dipnotta kaynaklariyla birlikte vermeye çalistik. 10. Çeviride bir yandan yazarin üslubunu ve ilgili ilmî disiplinin terminolojisini dikkate alirken, diger yandan da Türkçe söyleyisi tamamen Arapça'ya feda etmeme gayreti içinde olduk. Bu çerçevede metinde lafiz olarak bulunmayan fakat anlam bütünlügü için zorunlu olan ifadeleri parantez içinde gösterdik. Arapça'nin zamir yogunluklu, atiflarla uzayan, dolayisiyla karmasik hâle gelen cümlelerini kisa cümlelere bölerek tercüme etmeye çalistik; zamirlerin isaret ettigi kisi veya nesneleri de çogu zaman parantez kullanmadan açikça yazmayi tercih ettik. Bu vesileyle eserin çevirisinde bazi noktalarla ilgili müzakerede bulundugumuz ve önemli mülahazalarla katki saglayan ilim ehli dostlarima da tesekkürlerimi sunarim. Gayret bizden, muvaffakiyet Allah'tandir. Dr. Mustafa GENÇ